FİNANSAL KURUMLAR

Mali Piyasalar

Yatırım ve tasarruf kararlarının farklı iktisadi birimler tarafından verildiği ekonomilerde fonların fazla verenlerden açık verenlere aktarılması mali piyasalar yoluyla gerçekleştirilir.

Unsurları:

Tasarruf sahipleri (fon arz edenler)

Yatırımcılar/Girişimciler (fon talep edenler)

Yatırım ve finansman araçları

Yardımcı kuruluşlar

Hukuki ve idari düzen

Mali piyasalar, bu piyasada işlem gören finansal ürünlerin vade yapısına göre para ve sermaye piyasaları olarak ikiye ayrılır.

Kısa vadeli fon arz ve talebinin karşılaştığı piyasaya "para piyasası" denir. Para piyasasının tipik özelliği kısa vadeli fonlardan oluşması ve vadenin genellikle bir yılı aşmamasıdır.

Bir yıldan uzun vadeli finansal varlıkların işlem gördüğü piyasalar sermaye piyasası olarak adlandırılır.

Sermaye Piyasası Kurulu

• Sermaye Piyasası Kurulu, 1981 yılında 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ile kurulmuştur.
• İdari ve mali özerkliğe sahip yetkilerini kendi sorumluluğu altında bağımsız olarak kullanır.
• Düzenleyici kamu kurumu niteliğindedir.
• İlgili olduğu bakanlık başbakan tarafından görevlendirilen devlet bakanlığıdır.
• Merkezi Ankara'da olup, İstanbul'da temsilciliği bulunmaktadır.

Sermaye Piyasası Kurulu'nun Görevleri

Sermaye piyasalarının işleyiş kurallarını belirlemek.

• Sermaye piyasasının güven, açıklık ve kararlılık içinde çalışmasını sağlamak.
• Tasarruf sahiplerinin hak ve yararlarını korumak.
• Kurul yetkilerini düzenleyici işlemler tesis ederek  (kanun, yönetmelik, tebliğ) ve özel nitelikli kararlar alarak kullanmak.
• Aracı Kurumlar
Sermaye piyasası araçlarının başkası nam ve hesabına, kendi nam ve hesabına, kendi namına başkası hesabına alım satımı ile iştigal eden anonim ortaklık şeklinde örgütlenmiş kuruluşlardır.
         Aracı kurumlar aracılık faaliyeti dışında repo-ters repo, yatırım danışmanlığı ve portföy yöneticiliği faaliyetinde de bulunmaya yetkilidir.
         Aracı kurumların kuruluş ve faaliyet şartları ayrı ayrı belirlenmiştir. Merkez dışında da örgütlenebilirler. Şube, irtibat bürosu ve banka veya özel finans kurumları ile tesis edilen acentelikler merkez dışı örgütleridir. (http://www.tspakb.org.tr/) 
• Yatırım Ortaklıkları
Kendilerine katılan veya ortak olan pay sahiplerinden sağladıkları fonlar ile gayrımenkul, altın ve diğer kıymetli madenlerden oluşturulacak portföyleri riskin dağıtılması, profesyonel yönetim ilkeleri çerçevesinde işletmek amacıyla kurulan kayıtlı sermayeli anonim ortaklık tipindeki kurumlardır.
Halktan topladığı fonlar ile portföy oluşturacağı varlıklara göre menkul kıymet yatırım ortaklıkları, gayrımenkul yatırım ortaklıkları ve girişim sermayesi yatırım ortaklıkları olmak üzere üç türü bulunmaktadır.(www.spk.gov.tr)
• Yatırım Fonları 
Halktan katılma belgeleri karşılığında topladıkları paralarla belge sahipleri adına riskin dağıtılması ilkesi ve inançlı mülkiyet esaslarına göre sermaye piyasası araçları, gayrımenkul, altın ve diğer kıymetli madenler portföyü işletmek amacıyla kurulan, tüzel kişiliği haiz olmayan malvarlığıdır.
Bankalar, aracı kurumlar, sigorta şirketleri ile kendi kanunlarında engel bulunmayan emekli ve yardım sandıkları ile 506 sayılı Kanuna göre kurulan sandıklar ve gayrımenkul yatırım fonu için Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü tarafından kurulabilir.
A tipi yatırım fonları portföylerinin en az aylık ortalama bazda %25'i Türk şirketlerinin hisse senetlerinden oluşur. B tipi yatırım fonu ise, A tipi dışında kalan yatırım fonlarıdır.(http://www.spk.gov.tr/)

• Sermaye Piyasası Kurumları

• 
  
• • Aracı Kurumlar

  Sermaye piyasası araçlarının başkası nam ve hesabına, kendi nam ve hesabına, kendi namına başkası hesabına alım 

           Aracı kurumlar aracılık faaliyeti dışında repo-ters repo, yatırım danışmanlığı ve portföy yöneticiliği faaliyetinde de bulunmaya yetkilidir.

           Aracı kurumların kuruluş ve faaliyet şartları ayrı ayrı belirlenmiştir. Merkez dışında da örgütlenebilirler. Şube, irtibat bürosu ve banka veya özel finans kurumları ile tesis edilen acentelikler merkez dışı örgütleridir. (http://www.tspakb.org.tr/) 

  • Yatırım Ortaklıkları

  Kendilerine katılan veya ortak olan pay sahiplerinden sağladıkları fonlar ile gayrımenkul, altın ve diğer kıymetli madenlerden oluşturulacak portföyleri riskin dağıtılması, profesyonel yönetim ilkeleri çerçevesinde işletmek amacıyla kurulan kayıtlı sermayeli anonim ortaklık tipindeki kurumlardır.

  Halktan topladığı fonlar ile portföy oluşturacağı varlıklara göre menkul kıymet yatırım ortaklıkları, gayrımenkul yatırım ortaklıkları ve girişim sermayesi yatırım ortaklıkları olmak üzere üç türü bulunmaktadır.(www.spk.gov.tr)

  • Yatırım Fonları 

  Halktan katılma belgeleri karşılığında topladıkları paralarla belge sahipleri adına riskin dağıtılması ilkesi ve inançlı mülkiyet esaslarına göre sermaye piyasası araçları, gayrımenkul, altın ve diğer kıymetli madenler portföyü işletmek amacıyla kurulan, tüzel kişiliği haiz olmayan malvarlığıdır.

  Bankalar, aracı kurumlar, sigorta şirketleri ile kendi kanunlarında engel bulunmayan emekli ve yardım sandıkları ile 506 sayılı Kanuna göre kurulan sandıklar ve gayrımenkul yatırım fonu için Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü tarafından kurulabilir.

  A tipi yatırım fonları portföylerinin en az aylık ortalama bazda %25'i Türk şirketlerinin hisse senetlerinden oluşur. B tipi yatırım fonu ise, A tipi dışında kalan yatırım fonlarıdır.(http://www.spk.gov.tr/)
• satımı ile iştigal eden anonim ortaklık şeklinde örgütlenmiş kuruluşlardır.
• 
  
  

• Sermaye Piyasasında Faaliyet Göstermesine İzin Verilen Diğer Kurumlar

  Sermaye piyasası araçlarının takas ve saklanması ile uğraşan kuruluşlar(www.takasbank.com.tr ) - (www.mkk.com.tr)

  Derecelendirme şirketleri(http://www.spk.gov.tr/)

  Bağımsız denetim kuruluşları(http://www.spk.gov.tr/)

  Yatırım danışmanlığı ve portföy yönetimi ile uğraşan şirketler(www.spk.gov.tr)

  Genel Finans Ortaklıkları(www.spk.gov.tr)

  İpoteğe dayalı menkul kıymet kuruluşları(www.spk.gov.tr)

  Varlık yönetim şirketleri(www.spk.gov.tr)

  Portföy saklama şirketleri(www.spk.gov.tr)

  Gayrimenkul değerleme şirketleri(http://www.spk.gov.tr/)

• 
  

Sermaye Piyasasında Faaliyet Göstermesine İzin Verilen Diğer Kurumlar

Sermaye piyasası araçlarının takas ve saklanması ile uğraşan kuruluşlar(www.takasbank.com.tr ) - (www.mkk.com.tr)

Derecelendirme şirketleri(http://www.spk.gov.tr/)

Bağımsız denetim kuruluşları(http://www.spk.gov.tr/)

Yatırım danışmanlığı ve portföy yönetimi ile uğraşan şirketler(www.spk.gov.tr)

Genel Finans Ortaklıkları(www.spk.gov.tr)

İpoteğe dayalı menkul kıymet kuruluşları(www.spk.gov.tr)

Varlık yönetim şirketleri(www.spk.gov.tr)

Portföy saklama şirketleri(www.spk.gov.tr)

Gayrimenkul değerleme şirketleri(http://www.spk.gov.tr/)